Ο αδερφός μου πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του χαμένος στα όνειρά του. Στο φτωχό εργατικό περιβάλλον όπου μεγαλώσαμε και όπου η κοινωνική βία εκδηλωνόταν συχνά ως περιορισμός της επιθυμίας, εκείνος φανταζόταν ότι θα γινόταν ένας φημισμένος τεχνίτης, ότι θα ταξίδευε, ότι θα έβγαζε πολλά λεφτά, ότι θα αναστήλωνε καθεδρικούς ναούς, ότι ο πατέρας του, που τον είχε εγκαταλείψει, θα γύριζε πίσω και θα τον αγαπούσε. Τα όνειρά του ήρθαν σε σύγκρουση με τον κόσμο του και κανένα τους δεν πραγματοποιήθηκε. Πάνω απ’ όλα ήθελε να ξεφύγει από τη ζωή του, αλλά κανένας δεν του είχε μάθει να ξεφεύγει και κάθε στοιχείο του χαρακτήρα του –η σκληρότητά του, η συμπεριφορά του απέναντι στις γυναίκες και απέναντι στους άλλους– τον καταδίκαζε. Δεν του έμεναν παρά τα τυχερά παιχνίδια και το αλκοόλ για να ξεχνιέται. Στα τριάντα οχτώ του, μετά από χρόνια βουτηγμένα στις αποτυχίες και την κατάθλιψη, βρέθηκε νεκρός στο μικροσκοπικό του διαμέρισμα.
Μετά από πολλά χρόνια δουλειάς στα σημεία επαφής των θεσμών του ελληνικού κράτους με τις ζωές όσων φτάνουν από ανάγκη στα σύνορά του, η Ειρήνη Βλάχου εξηγεί πώς η τεχνική γλώσσα των ευρωπαϊκών οργάνων, της ελληνικής διοίκησης και των μη κυβερνητικών οργανώσεων, αλλά και η νομική γλώσσα με τους μηχανισμούς της, ακουμπούν πάνω στα σώματα των ανθρώπων. Το κείμενο δεν είναι αγόρευση σε δικαστήριο, δεν είναι πολιτική καταγγελία και ασφαλώς δεν είναι η μαρτυρία κάποιας που έχει βρεθεί στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά. Είναι μια συμβολή στην απομυθοποίηση του «προσφυγικού ζητήματος» και στην αποκρυπτογράφηση της διαδικασίας του ασύλου, από την προνομιακή θέση κάποιας που διαμεσολαβεί ανάμεσα στο νομικό σύστημα και τους ανθρώπους που υφίστανται τις πιο τρομακτικές συνέπειές του.
Ένας άνθρωπος περιφέρεται στα Εξάρχεια πηγαίνοντας προς το σπίτι της αγαπημένης του. Στα χέρια του κρατάει ένα σημειωματάριο, δώρο, ευχή και κατάρα, μιας χαμένης φίλης, στο οποίο καταγράφει κάθε του σκέψη, κάθε ιδέα για την πόλη, για τη ζωή, για τους ανθρώπους που έχει χάσει και για εκείνη που τον περιμένει. Στο σημειωματάριο αποτυπώνονται όλες οι νοητικές και πραγματικές διαδρομές της πόλης, όλες οι πορείες, οι κύκλοι, οι βόλτες, οι στροβιλισμοί, οι μεταβάσεις, όλες οι κινήσεις που οδηγούν ή δεν οδηγούν κάπου, μέσα στην υποτιθέμενη καθημερινότητα της σύγχρονης, απελπισμένης και υπέροχα ξεπεσμένης Αθήνας, αυτής της πόλης που παραλογίζεται αδιάφορα, αλλά που θα μπορούσε, ίσως, να παραλογιστεί επιτέλους συνειδητά.
φωτεινή νύχτα, μια μέρα μετά την πανσέληνο, περπατώ με τον σκύλο, το βλέμμα μου σκοντάφτει στη θάλασσα, ανοιχτός ή κλειστός είναι ο ορίζοντας; το μαγαζί είναι κλειστός χώρος χωρίς ορίζοντα, δεν σε πάει κάπου, δεν ταξιδεύεις· έρχονται όμως οι άλλοι σε σένα, έρχονται πράγματα απ’ όλο τον κόσμο, από τα καρπούζια που παράγονται τριακόσια μέτρα από δω, ώς τις μπανάνες κολομβίας, τα καρύδια χιλής και τα αβοκάντο νότιας αφρικής· το ίδιο και οι άνθρωποι, ντόπιοι που τους γνωρίζω πενήντα χρόνια, γέροι και γριές που τους θυμά-μαι στο άνθος της νιότης τους, αλλά και εκατοντάδες τούρκοι, ευρωπαίοι, αμερικανοί, μέχρι και ιάπωνες πέρα-σαν, όλοι αυτοί εκτός από χρήματα αφήνουν το αποτύπωμά τους.
Μπορούμε να ξεφύγουμε από τις εικόνες και τους λόγους που παρουσιάζουν τη μετανάστευση ως πρόβλημα ή κρίση; Μπορούμε να σκεφτούμε πέρα από τον ανθρωπισμό και τη συμπόνια; Μπορούμε να συλλάβουμε τη μετανάστευση ως μια μορφή αντίστασης απέναντι στις παγκόσμιες κοινωνικές, ταξικές, έμφυλες και πολιτικές ανισότητες; Σε μια εποχή όπου ο ρατσισμός αποκτά θεσμική υπόσταση, η άκρα δεξιά κερδίζει διαρκώς έδαφος και τμήματα της αριστεράς προσεγγίζουν το ζήτημα με αμηχανία ή αποστασιοποίηση, τα δώδεκα κείμενα αυτού του βιβλίου επιχειρούν να θέσουν τους μετανάστες και τις μετανάστριες στο επίκεντρο του κοινωνικού ανταγωνισμού.
Οι συγγραφείς ανιχνεύουν τις πολλαπλές σχέσεις της μετανάστευσης με το έθνος, το κράτος, την ιστορία, τα σύνορα, την εργασία, το φύλο, τον χώρο, την κρίση, τα καθεστώτα διακυβέρνησης, καθώς και με τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Στόχος του βιβλίου είναι να κάνει ένα βήμα πίσω από τη συγκυρία και να σταθεί κριτικά απέναντι στις άρρητες παραδοχές των ηγεμονικών λόγων και πολιτικών που παρουσιάζονται σήμερα ως αυτονόητες και δεδομένες.
Τι σημαίνει να είσαι λευκός; Το ερώτημα δεν αφορά στ’ αλήθεια το χρώμα του δέρματος, αλλά έναν τρόπο σκέψης. Η ιστορία που αφηγούνται στον εαυτό τους οι Ευρωπαίοι τοποθετεί τους λευκούς στο κέντρο του κόσμου. Αυτό το βιβλίο αφηγείται την ιστορία της λευκής σκέψης, τις ρίζες της και τον τρόπο με τον οποίο εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, μέχρι να φτάσει να διαποτίσει ώς και τον αέρα που αναπνέουμε. Επί αιώνες, αυτός ο τρόπος σκέψης συγκροτεί φυλετικές ιεραρχίες, δικαιολογεί την κυριαρχία των λευκών σε όλο τον κόσμο, διαμορφώνει τις αντιλήψεις και τις συνήθειες των ανθρώπων. Υποδεικνύει στους λευκούς και στους μη λευκούς τι πρέπει να είναι, πώς πρέπει να μιλάνε, ποια είναι η θέση τους. Μόνο η αμφισβήτησή της θα μας επιτρέψει να πετάξουμε τη λευκή μάσκα και να πολεμήσουμε τον ρατσισμό.
Τέσσερις νεαροί Ισπανοί ξεκινούν ένα καλοκαίρι για τη νότια Γαλλία, προκειμένου να δουλέψουν σεζόν στον τρύγο. Όμως η πραγματικότητα τους επιφυλάσσει κάτι πολύ πιο παράξενο: αντί για τα αμπέλια, βρίσκονται να δουλεύουν σε εκτροφεία πουλερικών και σε γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, σε ένα σύμπαν που δοκιμάζει τις αντοχές τους, τις μεταξύ τους σχέσεις, την αντίληψή τους για τον κόσμο. Αναδεικνύοντας συνειδητά τις επιρροές του Μπόρχες και του Μπολάνιο, ο Ατσέμι γράφει ένα μυθιστόρημα που διερευνά με χιούμορ τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία, ανάμεσα στην αυτογνωσία και τη φιλία, ανάμεσα στην ταυτότητα και την εργασία, με την πίστη ότι η αφήγηση μιας ιστορίας είναι, στην καλύτερη περίπτωση, εκείνο που κάνουμε ενστικτωδώς όσο καταρρέει ό,τι βρίσκεται γύρω μας.
«Η πραγματικότητα δεν έχει την υποχρέωση να είναι ενδιαφέρουσα – ούτε η μνήμη· η λογοτεχνία την έχει. Οι αναμνήσεις μου πιάνουν όλο το χώρο που χρειάζονται οι μυστηριώδεις λεπτομέρειες και η έκπληξη. Θα μπορούσα να τις αναδιατάξω, πράγματι, αλλά αν το έκανα, θα πρόδιδα κατά κάποιο τρόπο την αλήθεια.»
Οι Φλοιοί είναι μια σύνθεση φωτογραφιών και στοχασμών που ξεκινούν από μερικά κομματάκια φλοιού σημύδας που κράτησε ο συγγραφέας από την επίσκεψή του στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Είναι μια απόπειρα να ανακρίνουμε τα σπαράγματα του παρελθόντος, τα ορατά ίχνη, τα υπολείμματα, τη γραφή, την καταγραφή και τη φωτογραφία, για να σκεφτούμε το αδιανόητο και να θέσουμε σε κίνηση το μηχανισμό της μνήμης. Είναι η απόφαση να προσφεύγουμε, παρ’ όλα αυτά, στην εικόνα, να μην αποστρέφουμε τα μάτια, να προσπαθούμε να ανασύρουμε διαρκώς κάθε λοξοδρόμισμα από την εργασία του θανάτου στη διεργασία του βλέμματος. Είναι μια στιγμή προσωπικής αρχαιολογίας, με σκοπό όχι μόνο τη διερεύνηση του παρελθόντος, αλλά πρώτα και κύρια την κατανόηση του παρόντος.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ | Ένα περιοδικό για το βιβλίο, τον πολιτισμό και άλλα πράγματα που κάνουν τη ζωή λίγο πιο υποφερτή
Στο έβδομο τεύχος της βλάβης ενδεικτικά περιλαμβάνονται:
* ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ Μπρουταλισμός, Αννί Ερνώ, η νοσταλγία του κειμένου, οι φωτογραφίες ως νοσταλγία, η Ελλάδα των 00ς, σπουδή στο Μπλοκ, σεισμοί στο Αιγαίο, επιστήμες της μνήμης, αποχαιρετισμοί, η νοσταλγία της πολιτικοποίησης / Simon Reynolds: Retromania.
Ο Ζυλιέν Σορέλ, γιος ενός ξυλουργού σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Γαλλίας την εποχή της Παλινόρθωσης, μαθητής ενός παλιού πολεμιστή του Ναπολέοντα αλλά και του τοπικού εφημέριου, ένας έξυπνος, ημιμαθής, ρομαντικός νεαρός γεμάτος φιλοδοξίες, προσπαθεί να ξεφύγει από τις ρίζες του και να ανέλθει, φεύγει για το Παρίσι, ερωτεύεται χωρίς να το καταλάβει, μάχεται και ηττάται. Το Κόκκινο και το μαύρο, το κατεξοχήν μυθιστόρημα του 19ου αιώνα, είναι το προγραμματικό κείμενο της κοινωνικής κινητικότητας: ο Ζυλιέν εργάτης, μαθητευόμενος ιερέας, παιδαγωγός, γραμματέας, κοσμικός, διπλωμάτης, κατάσκοπος, ευγενής, υπαξιωματικός, εγκληματίας και θανατοποινίτης, θα μπορούσε να έχει γίνει ξυλέμπορος, ιερέας ή επαναστάτης, να έχει παντρευτεί την καμαριέρα της ερωμένης του, μια πάμπλουτη Ρωσίδα κληρονόμο ή μια νεαρή αριστοκράτισσα του Παρισιού. Ο Σταντάλ αποδίδει με την ανάλαφρη ειρωνεία του τις αδυναμίες και το διχασμό του ήρωά του, την ασταθή αυτοκατανόηση και την κωμωδία της εσωτερικής του ζωής, παίζοντας με τη γλώσσα της φιλοδοξίας και του έρωτα, και συμπυκνώνοντας προκαταβολικά την πορεία όλων των ηρώων του 19ου αιώνα.
Οι φυλακές είναι πάρκινγκ και γυμναστήριο για τους κρατούμενους και τις κρατούμενες, διευθυντήριο και σχολείο για το έγκλημα, ένοχο μυστικό για τη δικαιοσύνη και μαύρο κουτί για την κοινωνία των πολιτών. Το βιβλίο αυτό είναι γραμμένο από τον Τάσο Θεοφίλου, έναν άνθρωπο που έζησε μέσα στις ελληνικές φυλακές και βγαίνοντας δεν σταμάτησε να τις παρακολουθεί και να γράφει γι’ αυτές. Με άλλα λόγια, έναν άνθρωπο που τις έζησε διπλά, ως φυλακισμένος και ως παρατηρητής της καθημερινότητάς τους, μετατρέποντας την προσωπική του εμπειρία σε γλώσσα ικανή να σταθεί απέναντι στα στερεότυπα που παράγουν οι ειδήσεις, οι επιτροπές και οι σκηνοθέτες. Και είναι μια σύντομη κατάδυση στο τυφλό σημείο του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού και των θεσμών του, εκεί όπου τα δικαιώματα ακυρώνονται από την ίδια την εφαρμογή τους.
Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί ένα μικρό δείγμα του φάσματος των προσεγγίσεων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος «Φιλοσοφία και Κοινωνιολογία των Τεχνών και του Πολιτισμού». Πρόκειται για μια άσκηση αυτοδημιουργίας, σκοπός της οποίας ήταν να δοθεί στους συγγραφείς η δυνατότητα να αναπτύξουν τη σκέψη και τη δημιουργικότητά τους σε μια μεταιχμιακή περιοχή – εκεί όπου η ακαδημαϊκή συστηματικότητα συναντά τη ζωντανή και απρόβλεπτη κίνηση των πολιτισμικών μορφών. Υπ’ αυτή την έννοια, τα κείμενα είναι πειραματικά τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη μορφή τους. Οι συγγραφείς συνένωσαν φαινομενικά ασύνδετες θεματικές –τον Καντ με τους αδελφούς Κοέν, τον Κάφκα με τον Ζίμμελ, τον Σπινόζα με τον Τιούρινγκ–, αλλά επίσης επέλεξαν να το κάνουν ο καθένας κι η καθεμιά με έναν τρόπο γραφής που θεώρησαν ότι τους εξασφαλίζει την απαραίτητη δημιουργική ελευθερία – με μυθοπλασία, με δοκιμιακή γραφή, με εσωτερικό μονόλογο, με κριτικό αναστοχασμό. Οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες θα πρέπει επίσης να κάνουν τις δικές τους συνθέσεις, συνδυάζοντας τα κείμενα με διαφορετικούς τρόπους μεταξύ τους και εξερευνώντας τις νέες προοπτικές που διανοίγει αυτός ο πειραματισμός στις μεταβαλλόμενες τοπογραφίες της νεωτερικότητας.
Οι Σκλάβοι στα δεσμά τους, κορυφαίο έργο του Θεοτόκη, είναι ένα μυθιστόρημα σκληρής κοινωνικής κριτικής, που ονειρεύεται μεν την παγκόσμια δικαιοσύνη, αλλά μαζί αναρωτιέται για την ανθρώπινη αδυναμία και για το ανθρώπινο πεπρωμένο: για την ανθρώπινη τραγωδία. Γιατί τα δεσμά που διαγιγνώσκει ο Θεοτόκης, μέσα από τις σύνθετες γεωγραφίες του μυθιστορήματος, αφορούν εντέλει την ανθρώπινη κατάσταση. Υπερβαίνουν την επιφάνεια, τις συναισθηματικές και κοινωνικές εντάσεις, την απλή ιστορία της παρακμής μιας οικογένειας, για να ρίξουν μια απαισιόδοξη ματιά στη βαθύτερη ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.
Στην πιο διάσημη συλλογή διηγημάτων της, η Ο’Κόννορ, με το γκροτέσκο χιούμορ και το αδυσώπητο βλέμμα της, διερευνά τις ηθικές, πνευματικές και ψυχικές ανισορροπίες της μεταπολεμικής Αμερικής: μια οικογενειακή εκδρομή με απρόβλεπτα βίαιη κατάληξη, ένας φαινομενικά αθώος πωλητής Βίβλων, μια απροσδόκητη εγκυμοσύνη, ένας βετεράνος που βυθίζεται στην άνοια, ένας πρόσφυγας που ανατρέπει τις ταξικές και φυλετικές ισορροπίες σε ένα αγρόκτημα. Η ρευστότητα των ανθρώπινων σχέσεων, η ύπουλη εισβολή της τεχνολογίας, η μάταιη αναζήτηση της πίστης, η διάρρηξη των ταυτοτήτων και της οικογένειας, οι έμφυλες και φυλετικές εντάσεις, η συνύπαρξη του ειρωνικού με το τραγικό, κάνουν τη βαθιά Αμερική της Ο’Κόννορ έναν τόπο που μοιάζει πολύ με τον δικό μας.
Τρία θραυσματικά πορτραίτα γυναικών που συγκροτούν μια συγκλονιστική σύνθεση με επίκεντρο την τραγωδία του έρωτα. Η ειρωνεία του αφηγητή που υπονομεύει ριζικά το αντρικό βλέμμα, η διαρκής παράθεση των πολύπλοκων εικόνων του φυσικού και κοινωνικού κόσμου, τα ίχνη που αφήνει κάθε ιστορία στην επόμενη, ο αριστοτεχνικός χειρισμός της αμφισημίας, των μεταφορών και των συμβόλων, καθιστούν το έργο του Μούζιλ ένα από τα σημαντικότερα έργα του ευρωπαϊκού μοντερνισμού.
Τα είκοσι δύο κείμενα του Φίσερ που περιλαμβάνονται σε αυτό το βιβλίο, κείμενα για τον καπιταλιστικό ρεαλισμό και για τη μυστική θλίψη του 21ου αιώνα, αποτελούν μια αντιπροσωπευτική επιλογή από το έργο του, που οργανώνεται γύρω από τους άξονες της δυσφορίας, της κουλτούρας και της πολιτικής.
Ένας καθηγητής κοινωνιολογίας προσπαθεί να εξηγήσει στους μαθητές του λυκείου του τις βασικές έννοιες της Διάκρισης του Πιερ Μπουρντιέ, οδηγώντας τους να διερωτηθούν για τη δική τους κοινωνική θέση, και για τις οικονομικές και πολιτισμικές συνέπειές της. Τα παιδιά αρχίζουν να αμφισβητούν τις βασικές παραδοχές του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, και να ανακαλύπτουν σταδιακά όλα εκείνα που καθορίζουν εξωτερικά τον τρόπο που ντύνονται, που μιλάνε, που τρώνε, τη μουσική που ακούνε, αμφισβητώντας τις αισθητικές και πολιτισμικές τους προτιμήσεις.
Το ιδιοφυές graphic novel της Τιφέν Ριβιέρ παρουσιάζει με ευστοχία, επινοητικότητα και τρυφερότητα τις πολιτικές, οικονομικές και ψυχολογικές προεκτάσεις των ευρημάτων και των ιδεών του Μπουρντιέ, εστιάζοντας στις αισθητικές όψεις και τους πολιτισμικούς μηχανισμούς αναπαραγωγής της κοινωνικής ανισότητας.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept All”, you consent to the use of ALL the cookies. However, you may visit "Cookie Settings" to provide a controlled consent.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.