Ο αποικιοκράτης χίπστερ

Γκρέγκορι Πιερρό

Ο χιπστερισμός του 21ου αιώνα τα χωράει όλα: κάθε πολιτική άποψη και καλλιτεχνική έκφραση γίνεται μέρος ενός μενού από το οποίο επιλέγει κανείς για να δημιουργήσει την ατομική του ταυτότητα. Ωστόσο οι σύγχρονοι χίπστερ είναι επίσης η τελευταία παραλλαγή μιας παλιάς πολιτισμικής παράδοσης. Τα θεμελιώδη στοιχεία του χιπ, τα ρούχα, η συμπεριφορά, η μουσική, η λογική του γνώστη, μας οδηγούν στην ιστορία της αποικιοκρατίας και του δουλεμπορίου. Οι χίπστερ, εμπροσθοφυλακή της αστικής και πολιτισμικής αποικιοκρατίας, είναι επίσης η αιχμή του δόρατος του εξευγενισμού, που διαγράφει τη μνήμη της διαφορετικότητας, καλύπτοντας το παρελθόν με τη μονοχρωμία της κουλ ομογενοποίησης. Ο Γκρέγκορι Πιερρό, ανατρέχοντας στην ιστορία του φαινομένου, μας οδηγεί να το ξανασκεφτούμε, να το αντιστρέψουμε, να το αποδιαρθρώσουμε, και εντέλει να το αποαποικιοποιήσουμε.

Κατάλογος απολεσθέντων

Γιούντιτ Σαλάνσκυ

Η Γιούντιτ Σαλάνσκυ είναι μια από τις σημαντικότερες συγγραφείς της νεότερης γενιάς στη Γερμανία. Τα δώδεκα αντι­­­κείμενα που περιγράφονται στον Κατάλογο απολεσθέντων ­­­­–ένας πίνακας του Φρίντριχ, ένα σπάνιο είδος τίγρης, μια ρωμαϊκή βίλα, ένα ερωτικό ποίημα της Σαπφούς, ένα νησί στον Ειρηνικό– έχουν πλέον χαθεί. Υπάρχουν πια μονάχα ως ίχνη, ως αναμνήσεις, ως αρχεία ή χάρτες, ως τεκμήρια του παρελθόντος. Η Σαλάνσκυ αναζητά, με μια πρωτότυπη λογοτεχνι­­­κή απόπειρα καταλογογράφησης, αυτό που μένει πίσω όταν χάνεται κάτι: αποήχους και ψιθύρους, μνήμες και θρύλους, αποτυπώματα και σκιές, ανασυγκροτώντας παράλληλα την παιδική ηλικία σε μια χώρα που έχει επίσης χαθεί, την Ανατολική Γερμανία της δεκαετίας του 1980.

Περί θανάτου

Τζωρτζ Στάινερ

Δύο από τα τελευταία κείμενα του Τζωρτζ Στάινερ, που αποτελούν κατά κάποιο τρόπο ένα παιγνιώδες και ταυτόχρονα ολοκληρωμένο προσχέδιο πνευματικής διαθήκης. Στο πρώτο, ένας μισοκαμένος πάπυρος που βρέθηκε στην ανασκαφή μιας βίλας στο Ερκολάνο, γεμάτος κρυπτικούς και ημιτελείς αφορισμούς, δίνει την αφορμή για μια επισκόπηση σχεδόν κάθε θέματος που απασχόλησε τον συγγραφέα στη ζωή του. Στο δεύτερο, μια σκέψη γύρω από την ιστορία, τους μετασχηματισμούς και εντέλει το θάνατο της ιδέας του θανάτου εξελίσσεται, με τη μέγιστη δύναμη συμπύκνωσης που απέκτησε με τα χρόνια η γραφή του Στάινερ, σε μια βαθιά κριτική στις σύγχρονες μορφές της ζωής.

Οι Κυριακές του Ζαν Ντεζέρ

Ζαν ντε Λα Βιλ ντε Μιρμόντ

Ο Ζαν Ντεζέρ ξυπνάει στις οχτώ. Ετοιμάζει μόνος του τον καφέ του με γάλα, στην εστία γκαζιού. Στις εννιά ακριβώς φτάνει στο γραφείο του, στην οδό Βανώ. Γευματίζει αφηρημένος σε ένα μαγειρείο. Η ζωή του δεν έχει τίποτα το αξιοπερίεργο, φαινομενικά τουλάχιστον. Η φαντασία του παίρνει μπρος εκτός ωρών γραφείου και κυρίως την Κυριακή. Για τον Ζαν Ντεζέρ, η Κυριακή είναι όλη του η ζωή. Εκτιμάει βαθιά αυτή τη μέρα που τόσοι λίγοι άνθρωποι κατανοούν πραγματικά. Τα μάτια του δεν εγκαταλείπουν τη γη, το βλέμμα του δεν υψώνεται πάνω από αυτόν τον κόσμο, όπου, αν κάποιοι είναι ηθοποιοί κι άλλοι θεατές, εκείνος δεν είναι παρά ένας κομπάρσος.

Πώς δουλεύει η λογοτεχνία

Τζέημς Γουντ

«Η λογοτεχνία διαφέρει από τη ζωή επειδή η ζωή είναι γεμάτη από αταξινόμητες και άμορφες λεπτομέρειες και πολύ σπάνια μας κατευθύνει προς αυτές, ενώ η λογοτεχνία μας διδάσκει να τις παρατηρούμε. Αυτή η διδασκαλία είναι διαλεκτική. Η λογοτεχνία μας κάνει να παρατηρούμε καλύτερα τη ζωή· στην πορεία ασκούμαστε στην ίδια τη ζωή· πράγμα που με τη σειρά του μας κάνει να διαβάζουμε καλύτερα τη λεπτομέρεια στη λογοτεχνία· που με τη σειρά του μας κάνει καλύτερους αναγνώστες της ζωής, και ούτω καθεξής.» Ο Τζέημς Γουντ μιλά με ενθουσιασμό για θεμελιώδεις έννοιες της πεζογραφίας, για την αφήγηση και τον αφηγητή, τη σημασία της λεπτομέρειας, τους χαρακτήρες και το διάλογο, τη μορφή, το ρυθμό και τη μουσική, επιμένοντας ότι η λογοτεχνία είναι αυτό που βρίσκεται πιο κοντά στη ζωή.

Όνειρα τραίνων

Ντένις Τζόνσον

Ο Ρόμπερτ Γκρέινιερ, εργάτης στην κατασκευή σιδηροδρόμων στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα, ερωτεύεται την Γκλάντυς και απομονώνεται μαζί της σε μια ειδυλλιακή κοιλάδα, όπου θα γεννηθεί η κόρη τους. Μια πυρκαγιά θα στερήσει από τον Γκέινιερ αυτή τη χαραμάδα ευτυχίας σε μια ολόκληρη ζωή σκληρής χειρωνακτικής δουλειάς. Μέχρι το τέλος της ζωής του θα μείνει απομονωμένος μέσα στη φύση στο περιθώριο της Ιστορίας, σε μια Αμερική που μεταμορφώνεται ριζικά, καθώς μια ολόκληρη εποχή χάνεται για πάντα. Στην αριστουργηματική του νουβέλα, ο Τζόνσον με απλό, οξυδερκές και συγκινητικό ύφος κατορθώνει να συμπυκνώσει την ουσία ολόκληρης της ζωής ενός ανθρώπου, η οποία είχε ξεκινήσει με ένα δρομολόγιο του τραίνου που δεν μπορούσε να θυμηθεί, και τελείωσε την ώρα που καθόταν και περίμενε έξω από ένα τραίνο μέσα στο οποίο βρισκόταν ο Έλβις Πρίσλεϋ.

Το αλλόκοτο και το απόκοσμο

Μαρκ Φίσερ

Ο κόσμος μας είναι παράξενος και ανοίκειος, αλλόκοτος και απόκοσμος, μια προσομοίωση: ένα τοπίο που έχει ερημώσει από το ανθρώπινο. Είναι πιο εύκολο να φανταστούμε το τέλος αυτού του κόσμου παρά το τέλος του καπιταλισμού. Αρνούμενος καταστατικά το διαχωρισμό ανάμεσα σε υψηλή και χαμηλή κουλτούρα, ο Φίσερ αναζητά μια διέξοδο στις ταινίες του Λυντς, του Ταρκόφσκι, του Κιούμπρικ, του Νόλαν και του Χίτσκοκ, στη μουσική των The Fall και του Brian Eno, στη λογοτεχνία του Λάβκραφτ, του Γουέλς, του Φίλιπ Ντικ και της Άτγουντ, στις αλλόκοτες και απόκοσμες εικόνες του κόσμου και του ανθρώπου στην τέχνη, προσπαθώντας να εξηγήσει γιατί μας γοητεύει τόσο ό,τι παραμονεύει πέρα από τα όρια της κοινής λογικής.