Στην Ώρα του αστεριού, το τελευταίο και γοητευτικότερο έργο της, που δημοσιεύτηκε το 1977, λίγο μετά το θάνατό της, η Λισπέκτορ αφηγείται την ιστορία της Μακκαμπέας, μιας άσημης, φτωχής και άχρωμης κοπέλας, που ζει στο Ρίο ντε Τζανέιρο, μέσα από την οπτική ενός άντρα συγγραφέα.
Mετανάστρια, φεμινίστρια και ακτιβίστρια, η Φαρροχζάντ είναι μια από τις πιο παρεμβατικές νέες φωνές της σουηδικής λογοτεχνίας. Στη βραβευμένη ποιητική της συλλογή Λευκοσελευκό, που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο και προκάλεσε έντονη δημόσια συζήτηση, σκηνοθετεί
έναν διάλογο έξι φωνών της ίδιας οικογένειας που συζητούν για την επανάσταση, τον πόλεμο, τη μετανάστευση και τον ρατσισμό, αναδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο οι εμπειρίες αυτές μετασχηματίζουν τις εσωτερικές τους σχέσεις. Στο ποιητικό αυτό βιβλίο, η Φαρροχζάντ χειρίζεται υποδειγματικά τα ζητήματα της ταυτότητας, της οικογένειας και της γλώσσας, συγκροτώντας ένα σύγχρονο παράδειγμα πολιτικής ποίησης.
Σε ένα ερημικό δάσος στο Τενεσί, ο αυτόκλητος προφήτης Μέισον Ταργουότερ πεθαίνει, αφήνοντας στον νεαρό μικρανιψιό του την εντολή να τον θάψει και να πάρει τη θέση του. Εκείνος παρακούει και αναζητά τη βοήθεια του ορθολογιστή θείου του, που ζει στην πόλη με τον άρρωστο γιο του.
Όταν ο παππούς έμαθε πως έφευγα για σπουδές στην Αμερική μου έγραψε ένα αποχαιρετιστήριο σημείωμα. «Σάπιο καπιταλιστικό γουρούνι», έλεγε το σημείωμα, «να ’χεις καλή πτήση. Με αγάπη, ο παππούς σου». Ήταν γραμμένο σε ένα τσαλακωμένο κόκκινο ψηφοδέλτιο από τις εκλογές του 1991, το οποίο ήταν η κορωνίδα της συλλογής κομμουνιστικών ψηφοδελτίων του παππού και έφερε τις υπογραφές όλων από το χωριό Λένινγκραντ. Συγκινήθηκα που αξιώθηκα τέτοια τιμή, οπότε κάθισα κάτω, έβγαλα ένα χαρτονόμισμα του ενός δολαρίου και έγραψα στον παππού την ακόλουθη απάντηση: «Κομμουνιστικό κορόιδο, ευχαριστώ για το γράμμα. Φεύγω αύριο και μόλις φτάσω εκεί θα προσπαθήσω να παντρευτώ μια Αμερικάνα το συντομότερο δυνατόν. Θα φροντίσω να κάνω πολλά Αμερικανάκια. Με αγάπη, ο εγγονός σου».
Μέσα στον κόσμο των παιχνιδιών κατοικούν άνθρωποι, ζώα, φυτά και ένα βραχιόλι. Για παράδειγμα οι δύο χελώνες που πάνε ένα παιδί στη θάλασσα, μία οικογένεια τρυποκάρυδων που έχει προβλήματα επικοινωνίας, ο ωραιότερος άντρας στη γη, οι κόρες του Ρήνου, ένας στρατιώτης, τέσσερα σπίτια, μία διευθύντρια σχολείου και δύο πιερότοι.
Τα πέντε διηγήματα της Τελευταίας προειδοποίησης συνθέτουν δεξιοτεχνικούς αφηγηματικούς λαβυρίνθους, οδηγώντας τον αναγνώστη σε ένα παράδοξο αλλά οικείο σύμπαν.
Ο Τζωρτζ Στάινερ, στο πρώτο του αυτό έργο, μελετά δύο αντιθετικές ιδιοσυγκρασίες, δύο ανταγωνιστικά λογοτεχνικά παραδείγματα και δύο αντικρουόμενες κοσμοθεωρίες. Στο δίλημμα Τολστόι ή Ντοστογιέφσκι, η ουδετερότητα είναι ψευδής, αν όχι αδύνατη. Το έργο του Τολστόι εντάσσεται στην επική παράδοση, ενώ η τέχνη του Ντοστογιέφσκι ανάγεται στα θεμέλια της δραματικής σύλληψης του κόσμου. Ο Στάινερ διαβάζει αντιστικτικά τα σημαντικότερα έργα των δύο Ρώσων συγγραφέων και εξετάζει συστηματικά το ιστορικό, ιδεολογικό και λογοτεχνικό τους πλαίσιο.
Στα δέκα διηγήματα αυτού του βιβλίου, οι ήρωες είναι αφομοιωμένοι από τον αυτοματισμό και την επαναληπτικότητα της εργασίας. Ένας εντατικός εσωτερικός ρυθμός διέπει την κίνηση του σώματος και του νου, και αποτυπώνεται στη γλώσσα των αφηγητών. Όμως η μηχανική ροή και η μοναχικότητα της εργασίας οδηγούν τους ήρωες σε μια στιγμή συνειδητοποίησης, καθώς ένα εξωτερικό ερέθισμα τους ωθεί σε μια φευγαλέα κατανόηση του ρόλου, της θέσης και του εαυτού τους. Μέσα από μια ακριβή καταγραφή της πραγματικότητας, που υιοθετεί το ρυθμό και την ιδιόλεκτο του κάθε επαγγέλματος, τα Αυτόματα προσφέρουν μια πιστή εικόνα της κοινωνικής ζωής, αλλά και ένα σημείο φυγής.
Σε έναν καταιγιστικό μονόλογο, ο δάσκαλος ρητορεύει πάνω στη νεοελληνική ταυτότητα και τη σχέση της με τη Δύση, άλλοτε έξαλλος από οργή και άλλοτε βυθισμένος στην αυτολύπηση. Με έναν λόγο κυκλικό και επαναληπτικό, διάστικτο από αναφορές στις πιο ετερόκλιτες πηγές, παρουσιάζει ένα παλίμψηστο στο οποίο η φαντασιακή νεοκλασική καθαρότητα επικαλύπτεται από τις ανάγκες της πρακτικής ζωής και τη μοιραία φθορά των ανθρώπων και των πραγμάτων.
Στο Ημερολόγιο προσευχής αποτυπώνεται η πορεία μέσα από την οποία συγκροτείται η συγγραφική αυτοσυνείδηση της Φλάννερυ Ο’Κόννορ. Στις εγγραφές αυτού του νεανικού τετραδίου, το οποίο ανακαλύφθηκε πρόσφατα, η Ο’Κόννορ συνειδητοποιεί σταδιακά τον προορισμό της, μέσα από μια ιδιότυπη και απολύτως προσωπική μορφή προσευχής.
Ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, περιοδικομανής και γραφομανής, μας μεταφέρει με ύφος παιγνιώδες τον ενθουσιασμό και την αγάπη που γεννούσαν στον ίδιο και σε πολλά παιδιά της εποχής τα νεανικά περιοδικά.
Οι τέσσερις ιστορίες του Βένουσμπεργκ, παραλλαγές σε δοσμένα θέματα της αρχαίας και της χριστιανικής παράδοσης, κλονίζουν μέσα από το παιχνίδι του ύφους τα αλληγορικά νοήματα, περιγράφοντας τη φυγή από τον κόσμο και την εξορία στο βασίλειο των ηδονών.
Κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου, ένας νεαρός στρατιώτης των Λευκών σκοτώνει στην ουκρανική στέπα έναν καβαλάρη. Χρόνια αργότερα, εξόριστος στο Παρίσι, όπου εργάζεται ως δημοσιογράφος, θα διαβάσει τυχαία ένα διήγημα, γραμμένο από κάποιον Αλεξάντρ Βολφ, όπου το περιστατικό που τον σημάδεψε περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια από τη σκοπιά του θύματος.
Ένας κομψός κύριος με κοσμικούς τρόπους, φιλότεχνος εστέτ και οξυδερκής επενδυτής, ο εωσφορικός κύριος Δ* καταδέχεται να επισκεφτεί μικροαστικά διαμερίσματα, ενεχυροδανειστήρια, πορνεία και ψητοπωλεία, ενώ συγχρόνως απολαμβάνει την ευγενή συζήτηση στα αριστοκρατικά σαλόνια της πιο καλόγουστης συνοικίας των Αθηνών.
Μόσχα, τέλη του 1924. Ο καθηγητής Φ.Φ. Πρεομπραζένσκι μαζί με τον βοηθό του δρ. Μπορμεντάλ επιχειρούν ένα τολμηρό ιατρικό πείραμα. Μεταμοσχεύουν στον αδέσποτο σκύλο Σάρικ την υπόφυση και τους όρχεις ενός νεαρού άντρα. Η έκβαση όμως του πειράματος είναι εντελώς αναπάντεχη. Ο αγαθός Σάρικ μετατρέπεται σε έναν ανυπόφορο αγροίκο, που περιφρονεί κάθε κανόνα ευπρέπειας, ανατρέποντας […]
Oι ήρωες των διηγημάτων του Γκιακ, στρατιώτες που πολέμησαν στη μικρασιατική εκστρατεία, έρχονται αντιμέτωποι με τους ρόλους που τους επιβάλλουν οι παραδοσιακοί κανόνες και το βίωμα του πολέμου. Συγκρούονται, υποτάσσονται, ζουν εν κρυπτώ ή φεύγουν.Το γκιακ είναι το αίμα, ο συγγενικός δεσμός και ο νόμος του αίματος που σκιάζει τις ζωές τους. Με έναν τραχύ προφορικό λόγο, οι ιστορίες τους αφηγούνται την απώλεια προσανατολισμού, την αδυναμία τους να συμβιβάσουν τους κώδικες της παράδοσης με τα συναισθήματα και τη συνείδησή τους.
Βάθος είναι η φανταχτερή ασημαντολογία, η κακόγουστη επιτήδευση, τα φτηνά ευφυολογήματα, οι εκτροπές που ευτελίζουν το υψηλό ύφος. Είναι κυρίως ένα πάθος άκαιρο, χωρίς νόημα ή χωρίς μέτρο. Στο Περί βάθους, την ειρωνική αντιστροφή του Περί ύψους, ο Πόουπ στρέφει τα βέλη του στους βαρετούς και ανέμπνευστους δημιουργούς, στην ψεύτικη εμβρίθεια που κρύβεται πίσω από τη μεγαλοστομία και τη σοβαροφάνεια, στις έτοιμες συνταγές και στις ποιητικίζουσες κοινοτοπίες.
