Τολστόι ή Ντοστογιέφσκι

Ο νεαρός Νικολάι Απολλώνοβιτς Αμπλεούχοφ, ένας ριζοσπάστης δανδής, μετά από μια ερωτική απογοήτευση αναλαμβάνει να τοποθετήσει μια βόμβα στον σεβαστό γερουσιαστή και πατέρα του, Απολλών Απολλώνοβιτς Αμπλεούχοφ. Ο ωρολογιακός μηχανισμός ενεργοποιείται, ο χρόνος της αφήγησης διαστέλλεται, για να περιλάβει όλες τις πνευματικές, πολιτικές και αισθητικές εντάσεις της μεταιχμιακής εκείνης εποχής.

Μόσχα, τέλη του 1924. Ο καθηγητής Φ.Φ. Πρεομπραζένσκι μαζί με τον βοηθό του δρ. Μπορμεντάλ επιχειρούν ένα τολμηρό ιατρικό πείραμα. Μεταμοσχεύουν στον αδέσποτο σκύλο Σάρικ την υπόφυση και τους όρχεις ενός νεαρού άντρα. Η έκβαση όμως του πειράματος είναι εντελώς αναπάντεχη. Ο αγαθός Σάρικ μετατρέπεται σε έναν ανυπόφορο αγροίκο, που περιφρονεί κάθε κανόνα ευπρέπειας, ανατρέποντας […]

Ο Γκαϊτό Γκαζντάνοφ ανασυνθέτει ολόκληρη την εποχή της ρωσικής επανάστασης από τη σκοπιά ενός ήρωα που μοιάζει αποστασιοποιημένος, αποδεικνύεται όμως στοχαστικός και ευαίσθητος παρατηρητής των γεγονότων και των ανθρώπων.

Κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου, ένας νεαρός στρατιώτης των Λευκών σκοτώνει στην ουκρανική στέπα έναν καβαλάρη. Χρόνια αργότερα, εξόριστος στο Παρίσι, όπου εργάζεται ως δημοσιογράφος, θα διαβάσει τυχαία ένα διήγημα, γραμμένο από κάποιον Αλεξάντρ Βολφ, όπου το περιστατικό που τον σημάδεψε περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια από τη σκοπιά του θύματος.

Τι μπορεί να σημαίνει σήμερα η παραδοχή ότι ο Κάλβος είναι ποιητής «υψηλός»; Το «ύψος» είναι το νήμα που θα μας επιτρέψει να ανιχνεύσουμε τις αισθητικές αρχές από τις οποίες διέπεται το σύνολο του έργου ενός διανοούμενου που διαμορφώνεται και μετακινείται διαρκώς, σε μια Ευρώπη έντονων αισθητικών εξελίξεων και διεργασιών. Στις διαδρομές αυτού του βιβλίου, ο Κάλβος από υψηλός ποιητής γίνεται ένα ανθρώπινο παράδειγμα για μια διανοητική πορεία.

Βάθος είναι η φανταχτερή ασημαντολογία, η κακόγουστη επιτήδευση, τα φτηνά ευφυολογήματα, οι εκτροπές που ευτελίζουν το υψηλό ύφος. Είναι κυρίως ένα πάθος άκαιρο, χωρίς νόημα ή χωρίς μέτρο. Στο Περί βάθους, την ειρωνική αντιστροφή του Περί ύψους, ο Πόουπ στρέφει τα βέλη του στους βαρετούς και ανέμπνευστους δημιουργούς, στην ψεύτικη εμβρίθεια που κρύβεται πίσω από τη μεγαλοστομία και τη σοβαροφάνεια, στις έτοιμες συνταγές και στις ποιητικίζουσες κοινοτοπίες.