Προσφορά!

Zoo. Γράμματα όχι για την αγάπη

του Βίκτορ Σκλόφσκι

Μετάφραση: Νιόβη Ζαμπούκα

, , ,

Ο συγγραφέας του βιβλίου εύχεται ειλικρινά στους αναγνώστες του να μη λάβουν ποτέ τέτοια γράμματα.

Παραβιάζεις τη συμφωνία. Μου γράφεις από δυο γράμματα τη μέρα. Μαζεύτηκαν πολλά. Γέμισε το συρτάρι του γραφείου, ξεχείλισαν οι τσέπες και η τσάντα μου. Λες ότι ξέρεις πώς γράφτηκε ο Δον Κιχώτης, αλλά ερωτικό γράμμα να γράψεις δεν ξέρεις. Και γίνεσαι όλο και πιο κακός. Δεν γνωρίζω πολλά από λογοτεχνία, αν κι εσύ είσαι κόλακας και ισχυρίζεσαι πως καταλαβαίνω σχεδόν όσο κι εσύ· όμως από ερωτικά γράμματα γνωρίζω. Γράφεις για τον εαυτό σου, κι όταν γράφεις για μένα, με κατηγορείς. Τα ερωτικά γράμματα δεν γράφονται για να ικανοποιεί κανείς τον εαυτό του, όπως και ο αληθινά ερωτευμένος δεν σκέφτεται στην αγάπη τον εαυτό του. Εσύ γράφεις με διαφορετικά προσχήματα πάντοτε το ίδιο. Σταμάτα να γράφεις για το πόσο, πόσο, πόσο με αγαπάς, γιατί στο τρίτο «πόσο» αρχίζω να σκέφτομαι άσχετα πράγματα.

Άλια

Εκκαθάριση

ο συγγραφέας

Σκλόφσκι Βίκτορ

Ο Βίκτορ Σκλόφσκι (1893-1984) ήταν μια από τις πιο επιφανείς μορφές του ρωσικού φορμαλισμού. Θεωρητικός της λογοτεχνίας, κριτικός και συγγραφέας, γεννήθηκε στην Πετρούπολη, όπου και σπούδασε σε μια περίοδο έντονης πνευματικής και πολιτικής κινητικότητας. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Μελέτης της Ποιητικής Γλώσσας (1916) και συνδέθηκε με τη λογοτεχνική πρωτοπορία της εποχής του. Κατά την Επανάσταση αντιτάχθηκε στους μπολσεβίκους, αλλά στον Εμφύλιο πολέμησε με τον Κόκκινο Στρατό. Το 1922 έφυγε στη Γερμανία, καθώς κινδύνευε να συλληφθεί. Έζησε για δύο περίπου χρόνια στο Βερολίνο, στην περιοχή του Zoo, όπου ζούσαν οι Ρώσοι εμιγκρέδες. Ερωτεύτηκε την Έλσα Τριολέ (1886-1970), μια δαιμόνια μορφή των ρωσικών και στη συνέχεια των γαλλικών γραμμάτων. Η αλληλογραφία τους αποτέλεσε το υλικό για το Zoo. Γράμματα όχι για την αγάπη, αυτήν την παιγνιώδη και τρυφερή περιγραφή του πνευματικού σύμπαντος της ρωσικής πρωτοπορίας.

Επισκεφθείτε τη σελίδα του συγγραφέα

ΓΡΑΜΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ

Για την αγάπη, τη ζήλια, το τηλέφωνο και τα στάδια της αγάπης. Τελειώνει με μια παρατήρηση σχετικά με την περπατησιά των Ρώσων.

Αγαπητή Άλια!
Είναι κιόλας δυο μέρες που δεν σ’ έχω δει.
Σε καλώ. Το τηλέφωνο βουίζει, καταλαβαίνω πως έπεσα πάνω σε κάποιον.
Σε βρίσκω – είσαι απασχολημένη μέρα νύχτα.
Σου ξαναγράφω. Σε αγαπώ πολύ.
Είσαι η πόλη όπου ζω, είσαι το όνομα του μήνα και της μέρας.
Κολυμπάω, αλμυρός και βαρύς από τα δάκρυα, δίχως σχεδόν να ξεμυτίζω απ’ το νερό.
Νομίζω πως σύντομα θα βυθιστώ, αλλά ακόμα κι εκεί, κάτω απ’ το νερό, όπου δεν χτυπάει το τηλέφωνο και δεν φτάνουν οι φήμες, όπου δεν γίνεται να σε συ­ναντήσω, θα σε αγαπώ.
Εγώ σ’ αγαπώ, Άλια, κι εσύ μ’ αναγκάζεις να κρέμομαι έξω απ’ το τραμ της ζωής σου.
Τα χέρια μου έχουν παγώσει.
Δεν ζηλεύω τους ανθρώπους, ζηλεύω το χρόνο σου. Δεν αντέχω να μη σε βλέπω. Μα τι να κάνω που η αγάπη δεν έχει υποκατάστατο;
Εσύ δεν γνωρίζεις το βάρος των πραγμάτων. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι ενώπιόν σου, όπως ενώπιον του Θεού. Τι πρέπει να κάνω; Σε αγαπώ πολύ.
Στην αρχή με τράβηξες, όπως τραβάει στο τραίνο ο ύπνος το κεφάλι του επιβάτη στον ώμο του διπλανού του.
Μετά δεν μπορούσα να πάρω τα μάτια μου από πάνω σου.
Ξέρω το στόμα σου, τα χείλη σου.
Έχω τυλίξει τη ζωή μου όλη γύρω από τη σκέψη σου. Πιστεύω πως δεν είσαι για μένα ξένος άνθρωπος – έλα, κοίτα και λίγο προς το μέρος μου.
Σε τρόμαξα με την αγάπη μου· στην αρχή, τότε που ήμουν ακόμη χαρούμενος, σου άρεσα περισσότερο. Φταίει η Ρωσία γι’ αυτό, αγαπητή μου. Έχουμε βαριά περπατησιά. Αλλά στη Ρωσία ήμουν δυνατός, εδώ είναι που άρχισα να κλαίω.

4 Φεβρουαρίου

***

ΓΡΑΜΜΑ ΤΡΙΤΟ

το δεύτερο της Άλιας. Εδώ η Άλια ζητάει να μην της γράφω για αγάπη. Το γράμμα είναι κουρασμένο.

Καλέ μου, αγαπημένε. Μη μου γράφεις για αγάπη. Δεν χρειάζεται. Είμαι πολύ κουρασμένη. Όπως είπες κι εσύ, δεν το σηκώνει η ράχη μου. Μας χωρίζει η καθημερινότητα. Δεν σε αγαπώ και δεν θα σε αγαπήσω. Φο­­βάμαι την αγάπη σου, κάποτε θα με πληγώσεις που μ’ αγαπάς τώρα τόσο. Μην απελπίζεσαι τόσο πολύ, όπως και να ’χει είσαι για μένα δικός μου άνθρωπος. Μη με τρομάζεις! Με ξέρεις τόσο καλά, κι όμως ­κάνεις τα πάντα για να με τρομάξεις, να με απομακρύνεις. Μπορεί η αγάπη σου να είναι μεγάλη, αλλά δεν είναι χαρούμενη.
Σε έχω ανάγκη, ξέρεις πώς να με κάνεις να βγαίνω από τον ίδιο μου τον εαυτό.
Μόνο μη μου γράφεις για την αγάπη σου. Μη μου κάνεις χοντρές σκηνές στο τηλέφωνο. Μην αγριεύεις. Ξέρεις πώς να δηλητηριάζεις τις μέρες μου. Εγώ χρειά­­ζομαι ελευθερία, να μην τολμά κανείς να με ρωτήσει το παραμικρό.
Εσύ όμως απαιτείς από μένα όλο μου το χρόνο. Να είσαι ανάλαφρος, αλλιώς θ’ αποτύχεις στον έρωτα. Αλλά εσύ μελαγχολείς κάθε μέρα και περισσότερο. Πρέπει να πας σε σανατόριο, αγαπητέ μου.
Γράφω απ’ το κρεβάτι, γιατί χθες πήγα για χορό. Τώρα θα μπω στο μπάνιο. Ίσως ιδωθούμε σήμερα.
Άλια
5 Φεβρουαρίου